အိမ်နှင့်လုပ်ငန်းခွင်မှာ လန်းတဲ့စိတ် ဆန်းတဲ့ဦးနှောက်-အပိုင်း(၁၀)

ပျော်ရွှင်မှု အတိုင်းအတာ စံသတ်မှတ်ချက် 

▬▬▬▬▬▬▬▬▬▬▬▬▬ 

ပထမပိုင်း - အပိုင်း(၁၀) - ဓမ္မအမေးအဖြေ 

အိမ်နှင့်လုပ်ငန်းခွင်မှာ လန်းတဲ့စိတ် ဆန်းတဲ့ဦးနှောက် 👨 

မေး။ ။ တော်တော်များများတွေက ပျော်တယ် ပျော်တယ် ပြောတယ်၊ ဒါပေမဲ့ ဘေးကလူက သူပျော်တာ မှားနေတယ် ဘာလို့ပျော်လဲ။ အဓိကတော့ stressပါ၊ ဥပမာ မိဘတွေ ကလေးကဆိုးတယ် ကျောင်းမသွားဘူး အရက်သေစာ သောက်စားတယ်။ 

ဒါပေမဲ့ ထားထားလိုက်ကွာ ပျော်ပျော်ပဲ၊ ဥပေက္ခာ အဲဒီလိုထားတယ်။ နောက် ဒီ standard အနေနဲ့ ချမ်းသာတဲ့လူနဲ့ ဆင်းရဲတဲ့လူ ပြောမယ်ဆိုရင် ဆင်းရဲတဲ့လူတွေက တင်းတိမ် ရောင့်ရဲ ပြီးတော့ ချမ်းသာတဲ့လူတွေက သူတို့ဒါကြောင့် ဒီလိုဖြစ်နေတာ…

 ဒီမတူတဲ့အတိုင်းအတာမှာ သတ်မှတ်ချက်ကို ဘယ်လိုမျိုးသိနိုင်လဲ… ပညာနဲ့တိုင်းတာရမှလား ဥစ္စာနဲ့တိုင်းတာရမှာလား။ အတွင်းစိတ်က ကိုယ်ပျော်ရင် ပြီးတာပဲဆိုပြီးတော့မှ ထားထားရမှာလား။ 

💡 ဖြေ။ ။ ★ နေ့ခင်း section တွေနဲ့ ဆက်စပ်တဲ့ မေးခွန်းပါ၊ ဒါပေမဲ့ မေးမှတော့ ဘုန်းဘုန်းလည်း ဖြေလိုက်တော့မယ်။ Standard နဲ့ ပတ်သတ်တဲ့ဟာတော့ အခွင့်သင့်ရင်လေ စာအုပ်တစ်အုပ်ရှိတယ် Happiness ဆိုတဲ့စာအုပ် တစ်အုပ်ရှိတယ်။ 

★ Matthieu Ricard ဆိုတာ ပြင်သစ်နိုင်ငံသား Cellular biologist နဲ့ biology နဲ့ Ph.D ရပြီးတော့ ဘုန်းကြီး ဝတ်လာတဲ့တစ်ယောက်။ သူရေးတာ ဒါ The New York Times ရဲ့ best seller စာအုပ်ပါ။ Happiness တဲ့။ 

★ အဲဒီအထဲမှာ သုတေသနလုပ်ထားတဲ့ဟာ ကမ္ဘာပေါ်မှာ နှစ်ပေါင်းသုံးဆယ်ကျော်၊ နိုင်ငံပေါင်း(၇၀)ကျော်က တက္ကသိုလ်တွေက လေ့လာတယ်။ Project ပေါင်း တစ်သိန်းကျော် Happiness နဲ့ ပတ်သတ်တာ။ 

★ သူတို့ရဲ့ သုတေသန အသေးစိပ်တော့ ဘုန်းဘုန်း မမှတ်မိဘူး။ စိတ်ဝင်စားစရာ ကောင်းတာ ဒီစာအုပ်ထဲမှာ ဘုန်းဘုန်းက ဒါလေး ဖတ်စေချင်တယ်။ London School of Economic က ဆရာတစ်ယောက်က သူကအများကြီး ကိုးကားထားတာ။ 

★ ဒါ Bank of England ရဲ့ monetary policy ကိုင်တဲ့ဆရာကြီးတစ်ယောက်ပါ။ စီးပွားရေး အရေးပါမှုကို တစ်သက်လုံးလုပ်လာတဲ့ သိလာတဲ့ပုဂ္ဂိုလ်။ နောက်တစ်ခုကတော့ information အနေနဲ့ ဘုန်းဘုန်း ရောက်တော့ ရောက်ခဲတယ် ဘူတန်နိုင်ငံရဲ့ Center for Gross National Happiness အဲဒီကို ရောက်ခဲ့တယ်။ 

★ အဲဒီနေရာမှာ ဒါရိုက်တာလုပ်တဲ့ အောက်စဖို့ဒ်ထွက် ဒကာကြီးနဲ့လည်း သိတယ်။ အဲဒီမှာ သူတို့က happiness ကို national happienss ကို တိုင်းတာနဲ့နေရာမှာ ပညာရေးတွေရော စီးပွားရေးတွေရော နောက်ပြီးတော့ emotion level, positve, negative emotion တွေရော သူ့ရဲ့ parameters တွေက တော်တော်များပါတယ်။ 

★ အဲဒီဟာတွေကို scientific center သုတေသနလုပ်ထားတာတွေ ရှိတယ်။ အခု information ပေးပြီးပြီ ဆက်လေ့လာဖို့အတွက်။ အဲဒီတော့ စမ်းသပ်မှုတစ်ခုအနေနဲ့ ဘုန်းဘုန်း မှတ်မိသလောက်ပြောရရင် အဲဒီ happiness ဆိုတဲ့ စာအုပ်ထဲမှာ စာရေးဆရာ Dr. Matthieu Ricard က အကျဥ်းချုံးထားတဲ့ အကြောင်းအရာ သုံးခုရှိပါတယ်။ 

★ တစ်ခုက ဒီမှာ ဘုန်းဘုန်း ပြောထားတဲ့ genes ဆိုတာ ကိုယ့်ရဲ့ DNA ထဲမှာ။ ခဏခဏကို ဆဲတတ်တဲ့ မိဘက အဲဒီ ဆဲတတ်တဲ့အကျင့် သူတို့ရဲ့ သားသမီးတွေဆီကို pass လုပ်နိုင်လား ပေးနိုင်လား။ ဒီစာအုပ်ကပြောတယ် ပေးနိုင်တယ်တဲ့။ 

 ★ ဘယ်လောက်ထိ ပေးနိုင်တုန်းဆို အဲဒီ Happiness ဆိုတဲ့စာအုပ်က သူက summarize လုပ်ထားတာ။ ၂၀ ကနေ ၂၅ ရာခိုင်နှုန်းထိ ပေးနိုင်တယ် genes က၊ accountable for 20 to 25%. 

★ နောက် ကျန်တာက ဘာတုန်းဆိုတော့ နောက်ထပ် ၁၀% နဲ့ ၁၅% က အပြင်မှာ ဘယ်သူက ပိုက်ဆံပိုရှိတယ်၊ ဘယ်သူက ပိုက်ဆံပိုနည်းတယ်၊ ဘယ်သူက University degree တက္ကသိုလ် ဘွဲ့ရတယ်၊ ဘယ်သူက မရဘူး။ နေ့ခင်းကြရင် ကြည့်မယ့် Harvard တက္ကသိုလ်က နှစ်ပေါင်း ၇၅နှစ်‌ လေ့လာတဲ့အထဲမှာ ဒီတစ်ခုပါပါတယ်။ အဲဒီဟာက တစ်ခုတဲ့။ 

★ ဒါပေမဲ့ ပိုက်ဆံရှိတဲ့လူနဲ့ မရှိတဲ့လူ၊ နောက်ပြီးတော့ ပညာအရမ်းတတ်တဲ့လူနဲ့ ပညာမတတ်တဲ့လူ သူတို့ရဲ့ ပျော်ရွှင်မှု ကွာခြားချက်က အများဆုံး ၁၅ရာခိုင်နှုန်းပဲ ရှိနိုင်တယ်။ ဒါ ဒီသုတေသန project ပေါင်း တစ်သိန်းကျော်ကန တွေ့ရှိတဲ့ဟာ။ 

★ ဒါဖြင့်ရာခိုင်နှုန်း-၆၀ ကနေ ၆၅-ရာခိုင်နှုန်းက ဘယ်ပေါ်မှာ မူတည်တုန်း။ ကိုယ့်ရဲ့ အမြင်ပေါ်မှာ မူတည်ပါတယ်တဲ့၊ ကိုယ်ရဲ့ outlook ပေါမှာ။ မိုးရွာတယ်ဆိုရင် ပျော်တဲ့လူလည်းရှိတယ်၊ စိတ်ညစ်တဲ့လူလည်း ရှိတယ်။ ဒါ သူ့အမြင် attitude မှာ ကွာသွားတာ။ 

★ ကားကြပ်တယ်ဆိုရင် ကားကြပ်တဲ့အခါမှာ တစ်ယောက်က ကားကြပ်တဲ့လူတိုင်းကို စိတ်ထဲမှာ သနားလည်း၊ သူ့လည်း သနားတယ်။ သနားပြီးတော့ ဒီပြဿနာ ပတ်သတ်ပြီး ဘယ်လိုလုပ်ရရင် ကောင်းမှာလဲဆိုပြီး တွေးတယ်။ 

★ တစ်ယောက်တော့ မဟုတ်ဘူး ရှေ့က‌ကောင်ကလည်းပဲ ငါ့ကားကို လာပြီးတော့ ရှေ့က ကားဆီးကားဆီး လုပ်တယ်ဆိုပြီး‌ ရှေ့ကကားကို ဆဲလိုက်၊ နောက်ကားကို ဆဲလိုက်၊ ဘေးကကားတွေ ဆဲလိုက်။ ပို့ဆက်ဝန်ကြီးကိုဆဲလိုက် အဲဒီလိုပေါ့။ တွေ့တဲ့လူတိုင်း ဆဲလိုက်။ 

★ ဒီ ဘတ်စကား ဒရိုင်ဘာတွေကို ဆဲလိုက်၊ ကားကောင်းကောင်းစီးတဲ့လူတွေကို ဆဲလိုက်။ လှည့်ပြီးတော့ ဆဲနေတာ အဲဒီလူရဲ့ ဦးနှောက်က ဘာအကြံကောင်းမှ မထွက်ဘူး။ 

★ Happiness level ချင်းကွာတာ ပြောပါတယ်။ ဒီနေရာမှာ စိတ်ထားကွာတာ။ အဲဒီ စိတ်ထားက ကိုယ့်လက်ထဲမှာ ရှိတယ်တဲ့။ အဲဒါကြောင့် Ph.D ရတိုင်း၊ ပိုက်ဆံတွေ အများကြီးရှိတိုင်း သူက ပျော်ရွှင်မှုကို monopoly လုပ်လို့မရဘူးတဲ့၊ မရှိဘူး? 

★ အမေရိကန်နိုင်ငံက ပိုက်ဆံအနေနဲ့ဆိုရင် ၁၉၄၉ ကနေပြီးတော့ ၂၀၁၉ခုနှစ်အထိဆိုရင် GDP က သုံးဆတက်တယ်။ ပျမ်းမျှ သုံးဆတက်တယ်။ သုံးဆတက်ပေမဲ့ အရင်ထက် ပိုပြီးများလာလားဆို suicide တွေပိုများလာတယ်။ 

★ Depression က ၂၀ရာခိုင်နှုန်း ရှိတယ်။ အဲဒီတော့ သူက စားစရာမရှိလို့ မဟုတ်ဘူး။ အခု အရေးကြီးတာက ရုပ်ပိုင်းဆိုင်ရာ တိုးတက်မှု အရေးကြီးသလို၊ စိတ်ပိုင်းဆိုင်ရာ တိုးတက်မှုအရေးကြီးတယ်။ နှစ်ခုစလုံး အရေးကြီးတယ်တဲ့ Happiness အတွက်၊ အကျဥ်းချုံးလိုက်တော့ ဒါလေး။ 

★ ဒီထဲမှာ တကယ်လို့ ရုပ်ဝတ္ထုပစ္စည်းဆိုင်ရာ တိုးတက်က ကိုယ့်လက်ထဲမှာ အကုန်မရှိဘူးဆိုရင်တော့ စိတ်ပိုင်းဆိုင်ရာ တိုးတက်မှုကတော့ ကိုယ့်လက်ထဲမှာ ရှိနိုင်တယ်။ အနည်းဆုံး ကိုယ့်ပျော်ရွှင်မှုရဲ့ ၆၅ရာခိုင်နှုန်း ကိုယ့်လက်ထဲမှာ ရှိနိုင်တယ်။ မနက်ပိုင်း ဒီလောက်ဆိုရပြီနော်။ သာဓု၊ သာဓု၊ သာဓု။ 

ကျေးဇူးတော်ရှင်အောက်စဖို့ဒ်ဆရာတော် 

ပါမောက္ခ ဒေါက်တာအရှင်ဓမ္မသာမိ 🙏🙏🙏